Hè về, lắng đọng hồn quê “rau muống với cà”

Cắn miếng cà giòn tan trong miệng, húp đánh sụp một miếng canh chua cùng cơm trong bát, hồn quê trong tôi cứ thế trôi cùng câu thơ:

“Anh đi anh nhớ quê nhà

Nhớ canh rau muống nhớ cà dầm tương…”

Một nỗi nhớ bình dị giản đơn của người ra đi. Nhớ quê nhà, nhớ bát canh rau muống, nhớ quả cà dầm tương và rồi để từ đó mới nhớ đến ai đó thân thương. Còn tôi nhớ đến quê nhà, tôi nhớ về một vùng quê yêu dấu với cái nắng cháy đồng, với những hồ rộng ao sâu, nơi mỗi chiều trẻ thơ tung tăng trên tay cánh diều giấy tự làm và tôi nhớ bữa cơm chiều giản dị sau ánh nắng muộn màng. Một bát rau muống đầy, một bát cà dầm mắm cùng với ớt và nồi nước giấm me chua… Ngày đầu tôi xa nhà đi học, mẹ hỏi tôi: “con thích ăn gì mẹ ra chợ mua về nấu cho”, tôi chỉ biết nhìn mẹ và nói: “thôi không cần đâu mẹ ạ, rau muống với cà, vừa nhanh vừa mát”…

Học xong tôi lại xa nhà, bước vào cuộc sống tự lực và trải nghiệm dòng đời bấp bênh, tôi lại càng thấy yêu hơn món “rau muống với cà”, vừa mát vừa rẻ lại cực ngon. Mẹ đã từng dặn tôi rằng: “một quả cà bằng ba chén thuốc”, câu nói truyền miệng từ người xưa nhưng với tôi nó mang ý nghĩa rất sâu nặng. Cuộc sống khổ cực đi lên, cha mẹ nuôi tôi bằng những món ăn dân giã nhất, một nắm rau muống cốt cho có nồi nước canh thêm vài cành me chua giấm, một bát cà dầm cùng mắm ớt. Sự giản dị đời thường đó dù có tới đâu tôi cũng chẳng thể nào quên.

Rau muống với cà nói ra thì dễ nhưng để ngon đâu phải mấy ai cũng biết, nhất là thế hệ hôm nay. Làm sao để rau xanh mướt, làm sao để nồi canh giấm chua có vị đặc trưng chứ không phải là chua gắt, và rồi làm sao để có bát cà dầm vừa giòn vừa thơm… Mẹ từng dạy tôi, muốn bát canh chua ngon và rau xanh mướt thì khi luộc rau nên thêm mấy hạt muối vào, có muối trong nồi canh rau luộc sẽ làm cho rau muống xanh, và nồi nước canh có thêm đôi chút đậm đà không bị nhạt miệng khi ăn. Còn cà dầm làm sao? Cà dầm có nhiều cách, theo các chị, các mẹ ngày xưa, cà dầm đơn giản là miếng cà bát (một loại cà to) được muối nguyên cả quả, khía đều các cạnh, trước bữa ăn để ra bát ngâm cùng tương hoặc nước mắm. Còn hôm nay món cà dầm cũng tương đối đơn giản, chẳng cần phải cầu kỳ, cà pháo muối (loại cả nhỏ) mua về muối, khía chẽ làm tư trên đầu nơi lúm cuống cà, sau đó cho ngâm cùng nước mắm, thêm chút mì chính, ai ăn được cay thêm chút ớt nữa vào, sẽ làm cho món cà cùng canh rau muốn trở nên đủ vị.

Cuộc sống ngày ngày phát triển, lựa chọn của con người ta cũng mỗi ngày theo đó mà tăng lên theo nhu cầu của chính họ. “Rau muống với cà từng có lúc bị lãng quên” nhưng rồi trở lại nó như một đặc sản mà con người hôm nay đang vội vã tìm. Còn với tôi nó không chỉ đơn giản là món ăn hằng ngày mà nó còn chứa đựng cả một hồn quê trong đó, dù đi đến đâu, dù có thay đổi cỡ nào đi chăng nữa tôi vẫn muốn làm chàng thanh niên ngày nào đó ra đi đem hình ảnh món quê bình dị làm đầu nỗi nhớ:

“Anh đi anh nhớ quê nhà

Nhớ canh rau muống nhớ cà dầm tương…”

PV – Gia Nguyễn

Ẩm thực 365